Ułożenie drobin w trzech stanach skupienia: a – stałym; b – ciekłym; c – gazowym
Otaczający nas świat jest zbudowany z różnych substancji.
Substancja to rodzaj materii o stałym, określonym składzie chemicznym.
Każda substancja ma charakterystyczne właściwości, np. stan skupienia w danych warunkach, gęstość, palność i zachowanie się wobec innych substancji.
Dzięki określeniu właściwości danej substancji można ją odróżnić od innych, czyli zidentyfikować. Właściwości substancji decydują o jej znaczeniu dla człowieka i środowiska oraz o jej zastosowaniu.
WŁAŚCIWOŚCI SUBSTANCJI |
PRZYKŁADY (WNIOSKI Z DOŚWIADCZEŃ) |
STAN SKUPIENIA |
Substancje stałe: sól kamienna, cukier, mąka, kreda, węgiel, żelazo, miedź, glin. Substancje ciekłe: woda, ocet, benzyna. Substancje gazowe: tlen, dwutlenek węgla. |
BARWA, TWARDOŚĆ, POŁYSK |
Kreda jest biała i krucha. Węgiel jest czarny i kruchy. Żelazo jest srebrzystoszare, ma połysk, jest przyciągane przez magnes. Miedź ma rdzawą barwę, jest twarda, ma typowy dla metali połysk. Glin jest srebrzystobiały i ma metaliczny połysk. Miedź i glin nie są przyciągane przez magnes. |
ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE I INNYCH ROZPUSZCZALNIKACH |
Sól kamienna i cukier rozpuszczają się w wodzie. Woda i benzyna nie mieszają się, tworzą dwie warstwy. |
ZAPACH |
Woda nie ma zapachu. Ocet i benzyna mają charakterystyczne, łatwe do odróżnienia zapachy. |
SMAK
|
Woda nie ma smaku. Ocet jest kwaśny. |
UWAGA Smak jest właściwością, która pozwala na identyfikację wielu substancji wchodzących w skład pokarmów, jednak w laboratorium i w życiu codziennym – ze względu na bezpieczeństwo – nie badamy smaku, zwłaszcza nieznanych substancji. |
|
PALNOŚĆ |
Dwutlenek węgla gasi płomień – mówi się, że nie podtrzymuje palenia. Tlen powoduje lepsze spalanie łuczywa – podtrzymuje palenie. |
UWAGA Substancje mogą się spalać niezależnie od stanu skupienia. Palne są gazy, ciecze i ciała stałe. |